Bloeiende bloemen

Tycho

De herhalende woorden en het ritme dat in het gedicht De zon en de wereld van Arjen Duinker is verwoord nodigt uit om ze woord voor woord ritmisch te lezen en te herlezen. De zon en de wereld gaat over de drukte van de moderne samenleving.

De bloem bloeit rood
De bloem bloeit rood rood
Bloeit rood rood voor de lippen
De bloem bloeit rood rood voor de lippen
De bloem bloeit rood
Voor de lippen
De bloem bloeit rood
Voor de lippen
Bloeit rood rood rood

Voor mij roept het een vervreemd gevoel van onmacht op. Het gevoel dat de tijd alsmaar doorgaat ook al wil je dat het niet zo is. Het is een gevoel dat ik (en de meeste mensen denk ik) af en toe weleens hebben. Het gevoel dat tijd met een onstopbaar ritme voorbij dramt. Net zoals De zon en de wereld met ritmische herhalingen de onvermijdelijke woorden vooruitduwt.

Het verliezen van een geliefde is iets dat in de coronacrisis veel meer gebeurt dan anders. Dat brengt een gevoel van verdriet, frustratie. Het lijkt alsof deze onvermijdelijke crisis zich maar blijft herhalen, dat het allemaal maar blijft duren en dat het virus maar blijft doorgaan. De beperkingen blijven gluren om de hoek en het enige dat iedereen wil is dat het voorbij gaat.
Maar toch gaat alles onvermijdelijk verder terwijl de bloemen blijven bloeien, alsof er niets aan de hand is.

De kollebloemen van Vlaanderen van John McCrea, in vertaling van Rachel Schabballie, gaat over de gesneuvelde Britse soldaten aan het front in Vlaanderen tijdens de eerste wereldoorlog. De bombastische schrijfstijl is eerder onpersoonlijk en komt voor ons meer afstandelijk over. Het is een heel eigen interpretatie van het origineel van John McCrea.

Vlaanderens hart bloedt in zijn kollebloemen open,
tussen de kruisjes door, die, rij naast rij geplant,
het simpel teeken zijn, waaronder wij steeds hoopen,
dat onze milde dood de vree werd voor dit land.
Bij rooden dageraad volgden wij in het blauwe
den zoeten leeuwerik, wiens jubel werd gestoord
door schroot en vloek en klacht. Tot men ons kwam houwen
en op dit Vlaamsche veld ons streven werd gesmoord.(…)

Beide gedichten gebruiken een bloeiende bloem als een analogie voor de tijd die onvermijdelijk vooruitgaat. En is de rode kleur symbool voor het leven zelf en het bloed dat stroomt of vergoten wordt.
Beide gedichten zijn geschreven in een andere tijd en over twee zeer verschillende situaties. De gedichten zijn ook in stijl elkaars tegenpolen. Het eerste dichterlijk vol ritme en het tweede traditioneel. Het eerste modern en verfrissend, het ander onmuzikaal en theatraal. Dat laatste was nogal typisch in de jaren vlak na de eerste wereldoorlog. Waarin men hulde (en zin) wilde geven aan het enorme aantal doden.

Door de stijl is De kollebloemen van Vlaanderen minder ontoegankelijk. Daarom heb ik zelf een nieuwe versie geschreven. Want ook poëzie ontsnapt niet aan het onvermijdelijke ritme van de tijd.

In Vlaamse velden bloeien klaprozen
Tussen kruisen, rij aan rij
Zij markeren onze plaats, hierboven
De leeuweriken, dapper zingen zij
Amper gehoord, als kanonnen verdoven
Wij zijn de doden, pasgeboren
Leefden, voelden dageraad en ochtendgloren
Geliefd en bemind, hier liggen wij
In Vlaamse velden
Leer van onze fouten
In bloed aan jullie gegeven
Vrede, om hoog te houden
Zonder geloof in deze helden
Is er geen rust, al bloeien klaprozen
In Vlaamse velden

- Tycho, GO! Atheneum Gentbrugge