Over Steen van Vasalis en Verdriet van Toon Tellegen

Lieke Hamelink

Groot verdriet: tranen met tuiten huilen, schreeuwen van de daken of stil in een hoekje zitten. 
Hetzelfde thema in een ander kader. Het vastzittende verdriet van M. Vasalis tegenover het verdriet dat lichamelijk wordt gemaakt van Toon Tellegen. Beide ontroerend, maar de één fantasierijk en verrassend, de ander emotioneel en donker.

Verdriet
Soms, een enkele keer, 
met heel veel moeite en voornamelijk toevallig, 
lukt het iemand 
om met beide armen zijn verdriet te omvatten. 
Hij tilt het op. 
Laat de deur niet op slot zijn, nu... 
Hij duwt hem open met zijn knie 
en loopt met grote breedsporige passen naar buiten. 
Kijk uit! roept hij 
want het verdriet is zo groot dat hij er niet overheen kan kijken, 
en doorzichtig is het nooit. 
Ver weg, in een sloot of op een drassige plek 
onder populieren 
of achter een scheve schutting tussen oude autobanden, 
speelgoed, resten van vuur, 
gooit hij het neer 
en fluitend loopt hij terug naar huis.  
Toon Tellegen

Naast deze regels van Tellegen dicht Vasalis: 

STEEN

Verdriet kit al mijn krachten samen
Zodat ik roerloos wordt als steen.
Mijn hele wezen wordt materie,
Een ondoordringbaar star mysterie,
O sla de rots, opdat ik ween
M. Vasalis

Iedereen beleeft verdriet anders en elk verdriet is weer uniek. 
Dit doet mij denken twee bekenden, die beiden met een ander verdriet te maken hadden. 
Ze gingen hier heel verschillend mee om. Mijn buurman, die zijn huis niet meer uitkwam na het overlijden van zijn vrouw. 
Mijn zusje die vrolijk door de kamer danste, terwijl ze een klein uur daarvoor dacht dat ze met het grootste verdriet ooit te maken had, toen onze papa boter op het boterham met chocopasta had gedaan. 
En ik moet denken aan het verdriet van een hond, die stopte met eten toen zijn baasje overleed.     

Ligt het aan de aard of mate van de treurige gebeurtenis of aan de persoon die de droefenis beleeft 
hoe ermee wordt omgegaan?  
Blijf je in je zwaarmoedige verdriet hangen zodat het als het ware al je krachten vastkit en er een steen in je maag hangt? Of probeer je je verdriet los te laten, door het lichamelijk te maken, 
het op te pakken en verrassend genoeg weg te gooien?
Ik denk dat een groot verdriet inderdaad begint met vastkitten tot een mysterieuze materie. 

Toch denk ik dat iedereen, los van zijn situatie, zijn verdriet uiteindelijk, met veel of weinig moeite, 
met beide armen moet omvatten. 
Vervolgens kan deze ondoorzichtige steen opgetild worden en weggegooid worden, zodat je weer fluitend terug je leven in kan lopen. 

Verdriet. Twee heel verschillende gedichten hebben me erover laten nadenken en hebben me er meer inzicht in gegeven. 

Lieke Hamelink, klas 5V1
Haags Montessori lyceum